سامانه مودیان مالیاتی چیست؟
این سامانه که با وارد شدن به آدرس اینترنتی tp.tax.gov.ir امکان ورود به آن برای مودیان مالیاتی مشمول فراهم می‌شود، محلی جهت ثبت‌نام و ارسال صورت حساب‌الکترونیکی است. ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی طبق قانون از وظایف صاحبان مشاغل اعلام شده است. سامانه مودیان مالیاتی سامانه‌ای اینترنتی برای دریافت گزارش‌های الکترونیکی مودیان است
این سامانه تحت مدیریت سازمان امور مالیاتی کشور با هدف جلوگیری از فرار مالیاتی فعالیت می‌کند. طبق قانون مصوب آبان 1398، هر فرد مشمول مالیات موظف است برای ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی اقدام کند. در این سامانه به هر مودی مالیاتی یک کار پوشه اختصاص داده می‌شود. این کارپوشه راه ارتباطی مودیان با سازمان امور مالیاتی است.
مشمولین باید صورتحسابهای الکترونیک خود را در موعدهای مشخص، ارسال کنند. همه اشخاص حقیقی و حقوقی ملزم به ارسال صورتحساب الکترونیکی هستند. عدم ثبت نام و عدم ارسال صورت حساب‌ها با این سامانه، منجر به جریمه حداقل 10% از فروش خواهد شد. برای این که در انجام فرآیندهای مالیاتی با مشکلی مواجه نشوید، باید کار با این سامانه را به خوبی بیاموزید.
آموزش قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان
قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، اصطلاحات جدید مالیاتی را معرفی کرده است. برای اینکه بتوانید این قانون را به صورت کامل درک کنید و بدانید چگونه باید آن را اجرا کرد، در قدم اول نیاز دارید که با تعاریف جدید و مهمی که این قانون ارائه می کند آشنا شوید. در ادامه مهمترین اصطلاحات این قانون را می خواهیم بررسی کنیم.
سامانه مؤدیان
اولین اصطلاحی که در این قانون باید معنی آن را بدانید، عبارت سامانه مؤدیان است. سامانه مؤدیان سامانه‌ای است که چهار ویژگی زیر را دارد:
- تحت مدیریت سازمان مالیاتی است
- برای هر مؤدی یک کارپوشه تعریف می‌شود
- به وسیله‌ای که حافظه مالیاتی دارد متصل می‌شود
- مرجع ثبت، صدور و استعلام صورتحساب است
پایانه‌های فروشگاهی
اصطلاح مهم دیگری که در عنوان این قانون هم آمده است، پایانه‌های فروشگاهی است. هر دستگاهی که سه قابلیت زیر را داشته باشد به عنوان یک پایانه فروشگاهی شناخته می‌شود:
- اتصال به سامانه مؤدیان
- صدور صورتحساب الکترونیکی
- اتصال به شبکه‌های پرداخت رسمی
صورتحساب الکترونیکی
اصطلاح مهم دیگری که در این قانون بسیار تکرار شده است، موضوع صورتحسابهای الکترونیکی است. بر روی این صورتحساب، شماره منحصر به فرد مالیاتی ثبت شده است و در حافظه مالیاتی فروشنده ذخیره می‌شود. صورتحسابهای الکترونیکی فرمت یکسانی ندارند بلکه متناسب با نوع کسب‌وکار، اقلام اطلاعاتی آن مشخص می‌شود. به این نکته توجه داشته باشید که صورتحسابهای الکترونیکی انواع و الگوهای متنوعی دارد. انواع صورت حساب الکترونیکی شامل موارد زیر می شود:
- صورتحساب الکترونیکی نوع اول
- صورتحساب الکترونیکی نوع دوم
- صورتحساب الکترونیکی نوع سوم
هر کدام از این سه نوع صورتحساب، چندین الگو می‌توانند داشته باشند. الگوهای صورتحساب الکترونیکی شامل موارد زیر می شوند:
- الگوی اول (فروش)
- الگوی دوم (فروش ارزی)
- الگوی سوم (صورتحساب طلا، جواهر و پلاتین)
- الگوی چهارم (قرارداد پیمانکاری)
- الگوی پنجم (قبوض خدماتی)
- الگوی ششم (بلیت هواپیما)
- الگوی هفتم (صادرات)
حافظه مالیاتی
حتماً تا اینجای این مقاله به این فکر کرده‌اید که اصطلاح حافظه مالیاتی که بارها آن را تکرار کرده‌ایم به چه معنی است. حافظه مالیاتی به هر نرم‌افزار یا سخت‌افزاری گفته می‌شود که 5 ویژگی زیر را دارد:
- نوعی حافظه الکترونیکی است
- ثبت و نگهداری اطلاعات صورتحساب
- انتقال اطلاعات به سامانه مؤدیان
- تحت نظارت سازمان امور مالیاتی است
- دارای شماره شناسه یکتا اختصاصی
شماره منحصر به فرد مالیاتی
شماره‌ای بیست و دو کاراکتری است که به ازای هر صورتحساب الکترونیک صادر می‌شود. زمانی که بخواهید یک صورتحساب را اصلاح یا ابطال کنید، به این شماره نیاز خواهید داشت. اعداد صورتحساب الکترونیکی از چپ به راست به چهار بخش تقسیم می‌شوند:
شش کاراکتر اول: شناسه حافظه مالیاتی
پنج کاراکتر بعدی: تاریخ صورتحساب
ده کاراکتر بعدی: سریال صورتحساب
کاراکتر آخر: رقم کنترلی
شرکت معتمد سامانه مؤدیان
این شرکت‌ها در واقع اشخاص حقوقی مورد تایید سازمان امور مالیاتی هستند که باید آموزش‌ها و تجهیزات لازم ارسال صورتحساب الکترونیک برای مؤدیان مالیاتی را فراهم کنند. به طور کلی مهترین خدماتی که شرکت‌های معتمد باید به مؤدیان مالیاتی ارائه کنند به صورت زیر هست:
صدور صورتحساب الکترونیکی
ثبت معاملات در سامانه مؤدیان
ارائه مشاوره‌های فنی
دریافت استعلام از سامانه مؤدیان
شرکت های معتمد سه نوع هستند و هر کدام از آنها مسئولیت‌های خاصی را بر عهده دارند. در قسمت زیر انواع شرکت‌های معتمد سامانه مؤدیان را معرفی می‌کنیم.
شرکت های معتمد نوع اول
این شرکت‌ها وظیفه راه اندازی پایانه‌های فروشگاهی و حافظه مالیاتی و آموزش استفاده از پایانه‌های فروشگاهی را بر عهده دارند.
شرکت‌های معتمد نوع دوم
مهمترین وظایق این شرکت ها شامل موارد زیر می شوند:
آموزش حقوق و تکالیف قانونی مؤدی
آموزش مقررات صدور صورتحساب الکترونیکی
احراز تسلط مؤدیان در خصوص حقوق و تکالیف قانونی آنها
احراز تسلط مؤدیان در خصوص مقررات صدور صورتحساب الکترونیکی
شرکت های معتمد نوع سوم
این شرکت ها وظایف محدودتری درباره قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مؤدیان دارند. مهمترین وظایف شرکت های معتمد نوع سوم شامل موارد زیر می شوند:
تهیه صورت های مالی
حسابرسی مالی
مشاوره فنی و غیر عملیاتی
مشاوره مالیاتی
تاریخ اجرای قانون سامانه مؤدیان
تاریخ لازم الاجرا شدن قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان برای گروه‌های مختلف شرکت‌ها متفاوت است و اصطلاحاً فراخوان سامانه مؤدیان بستگی به نوع شرکت دارد. طبق قانونی که در مجلس شورای اسلامی تصویب شد، قانون سامانه مؤدیان به صورت هم‌زمان برای همه شرکت‌ها اجرا نمی‌شود؛ در واقع شرکت‌ها با توجه به نوع آنها به چند دسته تقسیم شدند که هر یک از آنها در تاریخ خاصی باید در سامانه مؤدیان ثبت نام و صورت حساب الکترونیکی صادر کنند؛ بنابراین زمان ثبت نام در سامانه مؤدیان، با توجه به نوع شرکتی که در آن فعالیت می کنید متفاوت است.