گونی و چتایی

چتایی ، جوت یا کنف هندی نوعی گیاه طویل ، نرم و براق است که می‌تواند به صورت نخی مستحکم درآید و مورد استفاده قرار گیرد. این گیاه به صورت سالانه کاشت و برداشت می‌شود و در آب و هوای گرم (۴۰–۲۰ درجۀ سانتیگراد) و مرطوب (% 80-70) و بارندگی هفتگی به میزان ۸–۵ سانتی‌متر رشد می‌یابد. بزرگ‌ترین تولیدکنندگان چتایی هند و بنگلادش هستند.
گیاه جوت می‌تواند تا ارتفاع ۳ متر رشد کند. این گیاه در درجۀ اول از مواد سلولزی (جزء اصلی فیبر گیاهی) و لیگنین (جزء اصلی الیاف چوب) تشکیل شده است و شامل بخش‌هایی چون ساقه، پوست، برگ و میوه می‌باشد. از ساقۀ چوبی آن برای سوخت و حتی در صنعت کاغذسازی استفاده می‌کنند. در پوست ساقه آن، لایه‌ای از الیافی نرم دیده می‌شود که نخ جوت از آن به دست می‌آید.
چوب میانی آن نیز استوانه نسبتا قطوری از الیاف چوبی کوتاه می‌باشد که در وسط آن مغز چوب‌پنبه‌ مانندی وجود دارد و برگ‌های آن نیز در بعضی موارد (به ‌ویژه برای دام) مصرف خوراکی دارد. میوۀ آن کپسول لوکولیسید تخم ‌مرغی ‌شکل، نوک تیز، کرک‌دار و اندازۀ آن تقریبا نصف کاسبرگ است و هر کپسول دارای ۵ برچه است که درون هر برچه دست‌کم یک دانه وجود دارد. بذر آن دارای ۲۰ درصد روغن خوراکی می‌باشد. از بخش‌های پایینی این گیاه نیز برای تولید محصولات کنفی با کیفیت پایین‌تر و ارزان‌تر استفاده می‌شود.
چتایی تجاری دارای رنگ زرد و قهوه‌ای متمایل به خاکستری است و شفافیت ابریشم را دارد. انواع مرغوب چتایی زیر دست نرم و صاف دارند. سطح قاعده آن زیر میکروسکوپ به صورت پنج‌ضلعی یا شش‌ضلعی و اندازۀ آن ۶ تـا ۲۰ میکرون است. از این لیف در ساخت گونی و طناب استفاده می‌کنند.
محصولات جوت %۱۰۰ قابل تجزیه بوده و در نتیجه به لحاظ زیست محیطی دوستدار طبیعت می‌باشد. به دلیل دارا بودن الیاف طبیعی و خاصیت درخشندگی آن، به «الیاف طلایی» نیز شهرت دارد. از آنجایی که جوت دارای مصرف جهانی، تولید بالا و موارد استفاده متنوع می‌باشد، بعد از کتان، دومین رتبه را در میان الیاف گیاهی به خود اختصاص داده است.
از فواید آن می‌توان به خواص عایق بودن و ضد الکتریسیته ساکن بودن (به دلیل رساناییِ حرارتیِ کم) اشاره کرد. همچنین قابلیت ترکیب شدن با دیگر الیاف طبیعی یا مصنوعی را دارد.
مهمترین موارد استفاده جوت در تولید پرده، پوشش صندلی، فرش،گونی(خشکبار ، غلات)، قالیچه، عدل پنبه و صنعت تولید پارچه است. اصطلاح صنعتی برای الیاف جوت، جوت خام است. بزرگ‌ترین تولیدکنندگان جوت، هند و بنگلادش هستند. در واقع هند به عنوان بزرگترین تولیدکننده نخ جوت با بیش از ۷۶ کارخانه بوده و سپس بنگلادش با بیش از ۷۰ کارخانه رتبه دوم تولید نخ کنف را دارا می‌باشد.
همچنین کشور بنگلادش به علت موقعیت جغرافیایی و آب و هوای مناسب بزرگترین پرورش دهنده جوت خام می‌باشد. از دیگر تولیدکنندگان آن می‌توان به کشورهایی چون چین، میانمار، ازبکستان، نپال، ویتنام، زیمبابوه، مصر و تایلند اشاره کرد. تولید کنف خام و تولید نخ جوت در ایران نیز سابقاً رواج در شمال کشور (رشت) رواج داشته که در سالهای اخیر به دلیل مقرون به صرفه نبودن متوقف شده ‌است.
 
کاربرد ها:
در فرش ماشینی:
نخ جوت یک نخ منحصر به فرد برای پود فرش ماشینی است. عمده دلایل استفاده از جوت به عنوان پود فرش ماشینی را می‌توان این چنین بیان نمود:
⦁ استحکام بالای نخ (که استحکام در جهت عرض فرش ماشینی را تامین و تضمین می‌کند)
⦁ ازدیاد طول تا حد پارگی کم (میزان جمع شدگی عرض فرش در آهار و تکمیل را به حداقل می‌رساند)
⦁ چوبی و زمخت بودن (سبب جلوگیری از چروک شدن فرش ماشینی بافته شده در جهت عرض می‌شود)
⦁ مقاومت در مقابل عوامل بیولوژیکی (باعث مقاومت بالاتر برزنت فرش در مقابل عوامل بیولوژیکی مانند کپک، قارچ، بید و… در مقایسه با سایر الیاف طبیعی مانند پنبه و پشم می‌شود)
⦁ جذب رطوبت بالا (سبب جذب مقدار بالای آهار توسط برزنت فرش شده، در نتیجه ریشه‌های خاب فرش ماشینی بسیار محکم‌تر می‌شوند)
⦁ قیمت ارزان در مقایسه با سایر الیاف مانند پنبه و پشم
⦁ وفور نسبی در بازار و دسترسی نسبتا آسان

قیرگونی:

گونی چتایی باکیفیت صاف و نرم است و مقاومت بالایی در برابر کشیدگی و وزن بالا دارد.بهترین گونی چتایی نوع هندی و بنگال آن می باشد که در امر عایق کاری و قیرگونی کاربردهای فراوانی دارد.